Onderzoeksinzichten

• Vlaamse kleuterleraren zetten duidelijk in op intentionele instructie van wiskunde. Kleuterleraren voorzien doorgaans 2 à 3 gerichte wiskundeactiviteiten per week. Ook de hoeken en spelen worden benut om aan wiskundige doelen te werken. 
• De meerderheid van de kleuterscholen kiezen voor een systematische benadering met leerlijnen voor wiskunde over de jaren heen. Kleuterleraren ervaren deze leerlijnen als ondersteunend.
• Kleuterleraren maken gebruik van effectieve didactische praktijken voor wiskunde, zoals modelleren of voordoen, een geleidelijke opbouw in moeilijkheidsgraad van eerst samen oefenen naar zelfstandig werken, onmiddellijke correctieve feedback, herhaling, het inzetten van voorwerpen en prenten bij het aanleren van vroege wiskundige ideeën.
• Kleuterleraren stimuleren vaak de telvaardigheid. Vooral bij de oudste kleuters gaat er voldoende aandacht naar het subiteren, vormen benoemen, oefenen met optellen en aftrekken, en het schrijven en benoemen van cijfers door de leerkracht.

• Het wiskundeaanbod wordt niet altijd voldoende systematisch aangepakt. Er zijn nog kleuterscholen zonder leerlijn voor wiskunde binnen een leerjaar. In mindere mate zijn er ook kleuterscholen zonder leerlijn voor wiskunde over de kleuterjaren heen.
• Kleuterleraren mogen de wiskundige ontwikkeling van kleuters nog meer intensief monitoren.
• Kleuterleraren kunnen nog meer binnen de zone van naaste ontwikkeling uitdagende wiskunde taken geven. Via differentiatie kunnen kleuterleraren nog meer inspelen op de verschillen in voorkennis en noden van kleuters, bijvoorbeeld door varianten van activiteiten gericht aan te bieden of door gepaalde activiteiten gericht te laten herhalen aansluitend bij de noden van kleuters.
• Kleuterleraren kunnen nog meer apps gebruiken voor gedifferentieerd oefenen. Apps kunnen effectief bijdragen aan de wiskundige ontwikkeling van kleuters door extra oefenkansen en directe feedback te bieden. Zorg voor voldoende begeleiding bij het gebruik van apps en beoordeel de kwaliteit van de apps kritisch. 
• Kleuterleraren kunnen nog meer de inbreng van kleuters via uitdagende vragen stimuleren. Vermijd uitsluitend gesloten of sterk gestructureerde vragen. Stel open vragen die ruimte laten voor de inbreng van kleuters en stimuleer hun eigen denkproces. Voorkom dat je te veel ondersteuning biedt of zelf antwoorden formuleert.   
• Kleuterleraren kunnen nog meer bewust inzetten op rijke wiskundetaal, waarbij kleuterleraren niet alleen telwoorden gebruiken, maar ook wiskundetaal van andere wiskundige subdomeinen inzetten.
• Hierbij aansluitend, blijkt dat kleuterleraren nog meer breed en met meer diepgang kunnen inzetten op diverse wiskundige domeinen en processen, zoals redeneren en probleemoplossend denken, meten en inschatten van lengtes en het beschrijven van kenmerken van vormen.

We gingen eerst op zoek in de wetenschappelijke literatuur naar effectieve praktijken voor wiskunde. Daarna stuurden we vragenlijsten uit naar 78 scholen en bezochten we 11 kleuterscholen om te observeren en te praten met leerkrachten en pedagogische coördinatoren. 

Voor meer info verwijzen we graag naar de onderzoeksrapporten op deze website.