Het onderzoek

Deze website is gebaseerd op een systematische literatuurstudie van recent, wetenschappelijk onderzoek (zie onderzoeksrapport 1) en een empirische studie in het Vlaamse kleuteronderwijs (zie onderzoeksrapport 2). 

Literatuurstudie: effectieve praktijken

De onderzoekers lazen 24 zorgvuldig geselecteerde reviews over taalstimulering in de kleuterklas, 11 reviews over wiskunde stimulering in de kleuterklas en 12 reviews over de stimulering van executieve functies in de kleuterklas. Daarnaast namen ze 9 succesvolle taalinterventies, 4 wiskunde interventies en 4 interventies voor EF door op zoek naar gemeenschappelijke bouwstenen die in minstens de helft van de interventies voorkwamen. Zo lijstten de onderzoekers effectieve praktijken op voor taal, wiskunde en executieve functies in de kleuterklas (zie onderzoeksrapport 1).

Empirisch onderzoek: praktijken in Vlaanderen

De effectieve praktijken die hieruit voortvloeiden, werden vervolgens getoetst aan de huidige Vlaamse praktijken aan de hand van een vragenlijstonderzoek en een multiple case studie. Via het vragenlijstonderzoek onderzochten we hoe vaak de effectieve praktijken voorkomen en hoe competent kleuterleraren, pedagogische coördinatoren en kinderverzorgers zich hiertoe inschatten binnen een representatieve steekproef van 78 kleuterscholen. Via een multiple case studie onderzochten we op welke manier de effectieve praktijken aan bod komen in 11 kleuterscholen. Meer concreet observeerden we een dag binnen één eerste kleuterklas en een dag binnen één derde kleuterklas, en stelden we de betrokken kleuterleraren vragen over wat we geobserveerd hadden. Aan deze kleuterleraren en ook de pedagogische coördinatoren stelden we daarnaast vragen over het gebruiken van leerlijnen, hulpmiddelen en de samenwerking voor de domeinen taal, wiskunde en executieve functies (zie onderzoeksrapport 2). 

Op basis van deze onderzoeken tonen we op deze website tips voor de praktijk. Praktijktips kregen meer aandacht op deze website wanneer bleek dat Vlaamse kleuterleerkrachten praktijken minder frequent uitvoeren, wanneer de kwaliteit van uitvoering niet optimaal was, of wanneer leerkrachten zichzelf minder competent inschatten. 

We voerden dit onderzoek uit in opdracht van het departement Onderwijs en Vorming, met de vraag om beleidsaanbevelingen te formuleren.