Executieve functies (EF) zijn de cognitieve processen die nodig zijn om in het dagelijks leven doelgericht te functioneren en controle te hebben over emoties, gedachten en gedrag.
In de filmpjes komen de drie centrale executieve functies aan bod (Baeyens, 2021; Feryn, 2021):
- Het werkgeheugen stelt je in staat om informatie vast te houden, terwijl je tegelijkertijd andere handelingen of bewerkingen van die informatie uitvoert.
- Inhibitie (of impulscontrole) stelt je in staat om bepaalde prikkels en impulsen te onderdrukken. Het kan hierbij gaan om (hinderende) emoties, gedachten of gedrag dat onder controle gehouden moet worden om adequaat te kunnen reageren in een situatie. Inhibitie is belangrijk om de aandacht gericht te kunnen vasthouden op dat wat relevant is en hangt dus samen met aandachtscontrole.
- Cognitieve inhibitie: bijvoorbeeld het inhiberen van irrelevante informatie om een hoofdlijn van een verhaal te kunnen begrijpen of na te vertellen.
- Gedragsinhibitie: bijvoorbeeld het geven van een antwoord onderdrukken om te wachten tot je de beurt krijgt.
- De cognitieve flexibiliteit verwijst naar het vlot kunnen aanpassen en wisselen tussen verschillende perspectieven, strategieën en regels in wisselende situaties
De leerkrachten van basisschool Gaaf vertellen over:
- EF ♥ professionalisering
- EF ♥ strategieën
- EF ♥ activiteitenaanbod
Basisschool Gaaf werd ondersteund door het professionaliseringstraject Zet je EF-bril op van ODISEE.
EF ♥ professionalisering
In basisschool Gaaf (Aalst) zetten ze na een professionaliseringstraject met het hele schoolteam gericht in op executieve functies in de klas. In dit filmpje worden de drie centrale executieve toegelicht en zie je via concrete beeldfragmenten hoe ze tot uiting komen in de klaspraktijk.
EF ♥ strategieën
In de dagelijkse klaspraktijk zijn er volop kansen om aan executieve functies te werken. We verzamelden 11 verschillende EF-strategieën om dat te doen. In dit filmpje bekijken we enkele van deze strategieën in detail.
EF ♥ activiteitenaanbod
Executieve functies kunnen de hele dag door aan bod komen in de klas. Er zijn daarnaast ook specifieke activiteiten waarbij je heel gericht kunt werken aan deze vaardigheden bij kleuters:
- gezelschapsspelen,
- reactiespelen,
- geheugenspelen,
- bewegingsspelen,
- rollenspelen,
- poppenspelen
- voorleesverhalen en prentenboeken.
In dit filmpje bekijken we enkele concrete voorbeelden in detail en verduidelijken we steeds de link met executieve functies.